کام هاوپەیمانێتی و کام هاوبەشی؟!

ئەمڕۆ ململانێی 3/2 و 3/1ی پەکخەر گەشت بەو ئەنجامەی ئامادەبوون لە 202دا بوەستێت و پەکخەر لە 126دا.

بەمەش ڕێژەی دانیشتن و دەنگدان لەسەر پۆستی سەرۆک کۆمار بە جیاوازی 18دەنگ دروست نەبوو.

سەرۆکایەتی ئەنجومەنی نوێنەران بەناچاری و دوای تێپەڕاندنی زیاد لەپێویستی چاوەڕوانی دەستوری، کە لەنیو کاتژمێر کەمتر نەبێت، ڕۆشت بۆ زیاتر لە دووکاتژمێر و لەولاشەوە، کە زیاتر لە کاندیدێکبۆ پۆستی سەرۆک کۆمار ڕێگریی لێکرابوو بۆ چوونە ژورەوەو بەشداریی، دانیشتنەکە دوابخات بۆ ڕۆژی چوارشەممەی داهاتوو.

لێرە بەدواوە، بژاردەکان چاوەڕوانکراوە بەمجۆرەبێت:

۱/یا بە پێی ڕێککەوتنەکانی شیعی شیعی و کوردی کوردی گۆڕانکاری بەسەر ڕێژەی دوولەسەرسێ و یەک لەسەر سێی پەکخەردا دێت و دانیشتنەکە دەڕوات بەرەو یەکلاییکردنەوەی پۆستی سەرۆک کۆمارو پێکهێنانی کابینەی وزاری فدرالی.

۲/یا هەمان شێوەی دانیشتنی ئەمڕۆ ڕێژە بەهۆی ڕێکنەکەوتنەوە دانیشتنەکە دەبات بۆ دانیشتنێکی دیکەو ئەمە تا ۲۰۲۲/٤/۲٦ دەخایەنێت و دوای ئەوە بژاردەی هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان و پێکهێنانی حکومەتی کاتی و ڕۆشتن بەرەو هەڵبژاردنێکی دیکە.

۳/یا دادگای فدرالی دەستوەردان دەکات و بەپێی خروقات و نادەستوریبوون و ئەوکەیسانەی کە پێشدێن بڕیاری دیکەی دەبێت.

‌٤/یا ڕاگرتنی هاوسەنگییەکانی هێز بڕیارێکی دیکەیان دەبێت.

٥/یا پارتی و یەکێتی دەگەنە ڕککەوتن لەسەر کاندیدێکی هاوبەش و ئەمەش شیمانەیەکی دوورە، چونکە تا ئێستا یەکێتی سازشی پێوە دیارنیەبۆ پارتی و بەپێچەوانەشەوە هەروایە.

٦/یا لەدەرەوەی یەکێتی و پارتی ڕێککەوتنێک ڕوودەدات و شتی خۆی فەرز دەکات.

۷/یا ڕێککەوتنی سێ قۆڵی لەپێناو کابینەی وزاریدا چاوەڕوانکراوە گوێ بە پارتی نەدەن و دەنگ بە د.بەرهەم بدەن وەک کاندیدی یەکێتی و هەماهەنگی و ئەمەیان شیمانەیەکی بەهێزە چونکە ئەمڕۆ یەک لەسەرسێی پەکخەر ئەوەی پیشاندا کە بێ ئەو هیچ ناکرێت.

۸/یا پەرلەمان خۆی خۆی هەڵدەوەشێنێتەوە.

۹/یا لەسەرداوای سەرۆک وەزیران و بەڕەزامەندی سەرۆک کۆمار پەرلەمان هەڵدەوەشێتەوە.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
لەدەرەوەی ئەم بژاردانە ئەوەی پێویستە هەڵوێستەی لەسەر بکرێت لەبارەی ماڵی کوردییەوە ئەمانەیە:

۱/ئایا حکومەتی زۆرینەی نیشتمانی وابەستەی ئەو نەگۆڕە دەستورییانەیە، کە سستمی سیاسی ناساندووەو گرێدراوی هاوبەشی سیاسیی نیشتمانی فدرالییە؟!

گەروایە، ئەوا بۆ ماڵی کوردی گرنگە ئەولەویەت بە کاندیدێکی هاوبەش بدات و بۆ دانیشتنی چوارشەممە خۆی ئامادەکات.

۲/گەر هاوپەیمانێتی سێ قۆڵی سەدر - حەلبوسی- بارزانی، لەدەرەوەی نەگۆڕە دەستورییەکان بۆ سستمی سیاسی و هاوبەشیی سیاسی نیشتمانی  وابەستەی پێکهێنانی حکومەتی زۆرینەی نیشتمانییە کەواتە:

ٱ/ئەو حکومەتە پێچەوانەی نەگۆڕە دەستورییەکان و هاوبەشی سیاسی  نیشتمانییەو نەک کورد بەڵکو سوننەش و ئەوانی دیکەش دەبێت لێی دورکەونەوە، چونکە مەعلوم نییە چجۆرە حکومەتێک دەبێت! ناوەندێتی مەزهەبیە؟ ناوەندێتی قەومییە؟ ناوەندێتی شۆفێنییە؟ چییە؟! نازانین!

ب/کوردیش دەبێت لەم هاوپەیمانێتییە دورکەوێتەوە، چونکە ئەوەی وەک حکومەتی زۆرینەی نیشتمانی بانگەشەی بۆ دەکرێت، گەر پێچەوانەی نەگۆڕە دەستورییەکان و هاوبەشی سیاسی نیشتمانی بێت، بێگومان پێچەوانەی نەگۆڕە فدرالیییەکانی هەرێم و لامەرکەزییەتی کارگێڕیش دەبێت و زەرەمەندی سەرەکی کوردستانیان و قەوارەی هەرێم دەبێت!.

لەسەروەختێکی ئاوادا هێزولایەنە کوردستانییەکان پێویستە داوای تێگەشتنی تەواوبکەن لە ڕەوتی سەدر و حەلبوسی لەبارەی ئەم  پرسەوە.
 
ئەزموونی  چوارچێوەی هەماهەنگی تا ڕاددەیەک دوورە لەم گرفتە چونکە تاقیکراوەتەوە.

ئەوەی تاقینەکراوەتەوە ئەم بانگەشەیەی ئێستای حکومەتی زۆرینەی نیشتمانیە، چ بۆ هێزولایەنە سیاسییە عێراقییەکان چ بۆ هێزولایەنە سیاسییە کوردستانییەکان و دەبێت گرەنتی تەواو هەبێت بۆ پابەندبوونی بە نەگۆڕە دەستوریی و هاوبەشەیە سیاسییە نیشتمانییەکانی پڕۆسەی سیاسی و فدرالی.

هەڵەی کوشندەی بارزانی لێرەدایە کە بێ تێگەشتن و گرەنتی خۆی فڕێداوەتە ئەم هاوپەیمانێتییەوەو بەوەشەوە نەوەستاوەو دەیەوێت هێزولایەنی دیکەی کوردستانیش ڕاپێچی ئەم هاوپەیمانێتییە بکات.

ئەمە گەر باکگراوندەکەشی خاڵیبێت لە ئەجندای هەرێمایەتی ئەوجا هەر دوو گرفتی گەورەی هەیە:

ٱ/ پێچەوانەی نەگۆڕە دەستورییەکانی دەستوری هەمیشەیی و هاوبەشی سیاسی نیشتمانییە.

ب/ پێچەوانەی پڕەنسیپە دەستورییەکانی فدرالی و لامەرکەزییەتی کارگێڕییە و

دوای جێکەوتنیشی وەک دەسەڵات هیچ گرەنتییەک نییە بۆئەوەی لەهەموارکردنەوەی دەستوری هەمیشەییدا، هەڵوەشاندنەوەی هەموو ئەو پڕەنسیپانە دەست بۆ نەبات،

یان خودی دەستورە هەمیشەییەکە هەڵنەوەشێنێتەوە! و

مێژووی عێراقیش پڕە لە ئەزموونی هەڵوەشاندنەوانەی دەستورەکان.

ئەمەش ئەو مەترسییەیە کە چاوەڕوانکراوە ڕووبدات بۆسەر دەسکەوتە دەستورییەکانی کوردستانیان و قەوارە دەستورییەکەی هەرێم کە بەهۆی حکومەتی ئیئتلافیی حزبیەوە حەڤدەساڵە دامەزراوەکانی نادەستورییەو کێشەی تێگەشتنی هەیە لە دەسەڵاتە دەستورییەکانی ناوەندو دەسەڵاتە دەستورییەکانی خۆی و دەسەڵاتە دەستورییە هاوبەشەکانی نێوانیان و دەسەڵاتە دەستورییە لامەرکەزییە کارگێڕییەکان.

بۆیە ئەوەی چاوەڕوانکراوە مەترسی بێت لەسەر نەگۆڕە دەستورییەکان و هاوبەشیی سیاسی نیشتمانی و فدرالیی، ئەوەیە کەبۆتە بەشێک لەو هاوپەیمانێتییە نەک ئەوەی دەرەوەی.